Ξηροκλίβανος (Laboratory Dry Kiln)

Περιγραφή ξηροκλίβανου

Ο ξηροκλίβανος είναι ένα μεταλλικό κιβώτιο από ειδικής ποιότητας χάλυβα που περιβάλλεται από κάποια δυσθερμαγωγή και άκαυστη ουσία, για να παρεμποδισθεί η μετάδοση θερμότητας από το εσωτερικό του ξηροκλίβανου στον εξωτερικό χώρο. Ο ξηροκλίβανος θερμαίνεται με ηλεκτρικό ρεύμα.

Αποτελείται από:

1. τον χώρο κλιβανισμού
2. τον εσωτερικό θερμοστάτη
3. το εξωτερικό θερμόμετρο
4. τον επιλογέα θερμοκρασιών με εύρος 30-220°C
5. τον χρονοδιακόπτη διάρκειας μέχρι και 2,3 ώρες
6. διάταξη ασφάλειας για την πρόληψη ατυχημάτων από λανθασμένη επιλογή θερμοκρασίας
7. τον κυκλοφορητή αέρα που εξασφαλίζει τόσο την κυκλοφορία όσο και τη θερμική ομοιογένεια σε όλα τα σημεία του χώρου κλιβανισμού.

Η αρχή λειτουργίας του ξηροκλιβάνου

Στον πυθμένα του κλιβάνου υπάρχουν αντιστάσεις που θερμαίνονται. Τα στρώματα του αέρα που βρίσκονται κοντά στον πυθμένα θερμαίνονται, γίνονται ελαφρότερα και ανεβαίνουν προς τα πάνω. Τα ψυχρότερα κατεβαίνουν, θερμαίνονται και επαναλαμβάνεται ο κύκλος. Καθώς ανεβαίνει ο αέρας, δίνει τη θερμότητα σε σώματα που έχουν χαμηλότερη θερμοκρασία.

Οι νεότερες γενιές ξηροκλίβανων διαθέτουν ανεμιστήρα, με τον οποίο ο αέρας κινείται γρηγορότερα, η θερμότητα μεταδίδεται γρηγορότερα και η θερμοκρασία σε όλα τα σημεία του κλιβάνου είναι ομοιόμορφη. Στην αρχή αυτή στηρίζονται και οι σύγχρονες ηλεκτρικές κουζίνες που έχουμε στα σπίτια μας, οι οποίες διαθέτουν στο πίσω μέρος ανεμιστήρα, για να ανακυκλώνεται ο αέρας.

Επειδή ο ξηρός αέρας διεισδύει αργά και το αντικείμενο χρειάζεται πολύ ώρα για να θερμανθεί ο χρόνος και η θερμοκρασία αποστείρωσης στο ξηροκλίβανο είναι ιδιαίτερα μεγάλα.

Οδηγίες χρήσεως ξηροκλίβανου

Όταν τα αντικείμενα που προορίζεται για αποστείρωση σε ξηροκλίβανο είναι έτοιμα, ρυθμίζουμε τον θερμοστάτη στην επιθυμητή θερμοκρασία και τον χρονοδιακόπτη στην επιθυμητή διάρκεια χρόνου.
Ο χρόνος αποστειρώσεως δεν αντιστοιχεί στο χρόνο ηλεκτροδοτήσεως του ξηροκλιβάνου, αλλά στο χρόνο που αναλογεί στην αποστείρωση. Δηλαδή στο χρόνο που αρχίζει από τη χρονική στιγμή που η θερμοκρασία στο θάλαμο έφθασε στην επιθυμητή θερμοκρασία και τελειώνει με το τέλος της αποστειρώσεως.


Που χρησιμοποιούνται οι ξηροκλίβανοι

H μέθοδος αποστείρωσης με ξηρό κλίβανο γίνεται με θερμό αέρα. Η μεθοδος αυτή χρησιμοποιει σαν αποστειρωτικο μεσο το οξυγονο του αερα σε υψηλη θερμοκρασια προκαλωντας την παραποιηση των πρωτεινων των βακτηριων με την πηξη. Χρησιμοποιειται για την αποστειρωση υλικων ανθεκτικων στη θερμοκρασια α) υαλικων αντικειμενων π.χ.
πιπεττες,σωληναρια β) βελονες & εργαλεια ευαισθητα στην σκουρια.

1. Οι ξηροκλίβανοι χρησιμοποιούνται για την αποστείρωση υλικών που αντέχουν στη μεγάλη θερμοκρασία, όπως είναι το γυαλί, οι σκόνες, τα μεταλλικά δοχεία, χειρουργικά υλικά και άλλα.

2. Επιπλέον οι ξηροκλίβανοι χρησιμοποιούνται σε χαμηλότερες θερμοκρασίες για το στέγνωμα γυάλινων ή άλλων σκευών που μόλις έχουν πλυθεί.

Προσοχη: πρεπει να υπολογιστει ως χρονος Αποστειρωσης απο τη στιγμη που η θερμοκρασια φτασει στο καταλληλο σημειο.

Πρακτικές οδηγίες

Για τη σωστή και αποτελεσματική χρησιμοποίηση του ξηροκλιβάνου τηρoύνται μια σειρά από οδηγίες από τις οποίες οι σπουδαιότερες είναι:

1. Η ετοιμασία των αντικειμένων που θα μπουν στον ξηροκλίβανο χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και επιμέλεια. Έτσι τα γυάλινα π.χ. αντικείμενα πρέπει να έχουν πλυθεί και στεγνώσει, γιατί στην αντίθετη περίπτωση υπάρχει περίπτωση να σπάσουν. Πρέπει επίσης να πωματισθούν με βαμβάκι ή να τυλιχθούν με χαρτί.

2. Το βαμβάκι και το χαρτί δεν πρέπει να αγγίζουν τον πυθμένα ή τα πλάγια τοιχώματα του κλιβάνου, γιατί απανθρακώνεται και παράγεται πισσώδης ουσία, η οποία μαυρίζει τα αντικείμενα και τα καθιστά ακατάλληλα για χρήση.
Αν όμως συμβεί κάτι τέτοιο, τα αντικείμενα πρέπει να πλυθούν πάλι με οινόπνευμα και άφθονο νερό, να στεγνώσουν, να πωματισθούν ή να περιτυλιχθούν και να μπουν πάλι στον ξηροκλίβανο για αποστείρωση.

3. Το πλύσιμο των αντικειμένων που προορίζονται για κλιβανισμό είναι απαραίτητο, γιατί αν παραμένουν πάνω σ’ αυτά οργανικές ουσίες όπως π.χ. αίμα, τότε αυτές απανθρακώνονται και τα αντικείμενα μαυρίζουν.

4. Μετά το τέλος της αποστειρώσεως, τα αποστειρωθέντα αντικείμενα δεν πρέπει να βγαίνουν από τον κλίβανο αμέσως, γιατί υπάρχει κίνδυνος να σπάσουν, αν είναι γυάλινα, από την απότομη μεταβολή της θερμοκρασίας.

5. Τα αντικείμενα που θα τοποθετηθούν στο θάλαμο του ξηροκλίβανου δεν πρέπει να είναι ογκώδη ούτε και να είναι κοντά το ένα με το άλλο, γιατί με αυτόν τον τρόπο δυσκολεύεται η κυκλοφορία του αέρα.

6. Ο ξηροκλίβανος δεν πρέπει να παραφορτώνεται γιατί τότε χρειάζεται να παραταθεί ο συνηθισμένος χρόνος αποστειρώσεως που είναι 1 ώρα στους 180°C και 2 ώρες στους 160°C.

7. Τα δοκιμαστικά σωληνάρια να τοποθετούνται σε μεταλλικά πλεκτά καλάθια, πωματισμένα με ανυδρόφιλο βαμβάκι ή τυλιγμένα με λαδόκολλα ή αλουμινόχαρτο.

8. Αν αποστειρώνονται γυάλινες πιπέττες, να τοποθετούνται σε ειδικούς μεταλλικούς κυλίνδρους, προσέχοντας οι τρύπες που υπάρχουν στο καπάκι να συμπίπτουν με τις τρύπες που υπάρχουν στον κύλινδρο, για να περνά ο θερμός αέρας. Μετά την αποστείρωση το καπάκι πρέπει να κλείνει, για να μην μπαίνει αέρας.

9. Ο χρόνος αποστείρωσης ξεκινάει από την στιγμή που η θερμοκρασία έχει φτάσει στα επιθυμητά επίπεδα. Στους σύγχρονους ξηροκλίβανους αυτό ελέγχεται με ειδικές ηλεκτρονικές διατάξεις. Σε αυτούς τους κλιβάνους ο χρόνος αποστείρωσης στην οθόνη του κλίβανου ξεκινάει από την στιγμή όπου η θερμοκρασία έχει φτάσει στο επιθυμητό επίπεδο.

Τις πληροφορίες τις βρήκα στην ιστοσελίδα του Κ. Πέτρου Καρκαλούσου.

Βιολόγος PhD, EurClinChem
Στατιστικολόγος Msc
Τεχνολόγος Ιατρικών Εργαστηρίων
Προγραμματιστής

Περισσότερα μπορείτε να βρείτε στα παρακάτω αρχεία Pdf
Σκεύη εργαστηρίου και αποστείρωση (Θεωρία) Καρκαλούσου Πέτρου PhD, Msc
Η Αποστείρωση